فيض (ره ) گويد: شايد سرش اين باشد كه براى خداى سبحان صفات ثبوتى و
جمالى و صفات سلبى جلالى است ، و هر گاه بنده اى هر دوى آنها را آورد ميزانش پر
شود، اما تسبيح چون فقط از صفات سلبى جلالى است نيمى از ميزان پر گردد، ولى
حمد گفتن هر دو را شامل گردد، هم از صفات ثبوتى جمالى است و هم از صفات سلبى
جلالى پس از اين نظر حمد خدا گفتن همه ميزان را پر كند، ولى باز هم تسبيح و تمحيد از
ميزان بنده نگذرند، زيرا آندو باندازه فهم و دانش و معرفت آن بنده درباره صفات خدا
است ، ولى گفتن
((اللّه كبر
)) چون يك برترى دادن مجلسى است كه تنها با
جمال دانستن آنچه خداوند بر آن برترى دارد در اين باره كافى است ، پس آن ميان زمين و
آسمان را پر كند.
4- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ
ضُرَيْسٍ الْكُنَاسِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ ص بِرَجُلٍ يَغْرِسُ غَرْساً فِي
حَائِطٍ لَهُ فَوَقَفَ لَهُ وَ قَالَ أَ لَا أَدُلُّكَ عَلَى غَرْسٍ أَثْبَتَ أَصْلًا وَ أَسْرَعَ إِينَاعاً وَ أَطْيَبَ ثَمَراً
وَ أَبْقَى قَالَ بَلَى فَدُلَّنِي يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ إِذَا أَصْبَحْتَ وَ أَمْسَيْتَ فَقُلْ سُبْحَانَ
اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ فَإِنَّ لَكَ إِنْ قُلْتَهُ بِكُلِّ تَسْبِيحَةٍ عَشْرَ
شَجَرَاتٍ فِي الْجَنَّةِ مِنْ أَنْوَاعِ الْفَاكِهَةِ وَ هُنَّ مِنَ الْبَاقِيَاتِ الصَّالِحَاتِ قَالَ فَقَالَ الرَّجُلُ
فَإِنِّي أُشْهِدُكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنَّ حَائِطِي هَذَا صَدَقَةٌ مَقْبُوضَةٌ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُسْلِمِينَ أَهْلِ
الصَّدَقَةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ آيَاتٍ مِنَ الْقُرْآنِ فَأَمّ ا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى وَ صَدَّقَ
بِالْحُسْنى فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى
اصول كافى جلد 4 صفحه : 268 رواية : 4
|
4- حضرت باقر (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) بمردى گذر كرد كه در باغش درخت مى
كاشت پس آن حضرت (ص ) نزدش ايستاد و فرمود: تو را راهنمائى نكنم بركشت درختى
كه ريشه اش پا برجاتر و ميوه هايش زودرس تر و بهتر و پاينده تر باشد؟ عرضكرد:
چرا مرا رهنمائى فرما اى رسول خدا، فرمود: چون بامداد كنى و شام كنى بگو: ((سبحان
اللّه و الحمدلله و لا اله الا اللّه و اللّه كبر)) زيرا اگر آنرا بگوئى بشماره هر
تسبيحه اى (يعنى هر يك مرتبه ) ده درخت در بهشت دارى (كه هر درختى از آنها يك نوع ) از
انواع ميوه ها (مى دهد) و آنها را از كارهاى شايسته و پاينده است . امام محمد باقر عليه
السلام فرمود: پس آن مرد گفت : پس من شما را گواه گرفتم كه اين باغ من صدقه قبض
شده وقف است بر فقراى از مسلمانان كه مستحق صدقه باشند، پس خداى
عزوجل آياتى از قرآن را نازل كرد: ((پس اما آنكه بخشيد و پرهيزكارى كرد، و تصديق
به نكوكارى كرد، زود است كه راهنمويش بسوى گشايش شويم )) (سوره
ليل آيه هاى 5 76).
| |
5- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص خَيْرُ الْعِبَادَةِ قَوْلُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 269 رواية : 5
|
5- حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود: بهترين عبادت گفتن ، لا اله الا
اللّه است .
| |
*باب دعا براى برادران دينى در پشت سر آنان*
بَابُ الدُّعَاءِ لِلْإِخْوَانِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ
|
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي الْمَغْرَاءِ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ
يَسَارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ أَوْشَكُ دَعْوَةٍ وَ أَسْرَعُ إِجَابَةٍ دُعَاءُ الْمَرْءِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ
اصول
كافى جلد 4 صفحه : 269 رواية : 1
|
1- حضرت باقر (ع ) فرمود: دعائى كه بيشتر اميد استجابت آن مى رود و زودتر باجابت
رسد دعا براى برادر دينى است در پشت سر او.
| |
2- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ
بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ دُعَاءُ الْمَرْءِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ يُدِرُّ الرِّزْقَ وَ يَدْفَعُ
الْمَكْرُوهَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 2
|
2- امام صادق عليه السلام فرمود: دعاى انسان براى برادر (دينى اش ) در غياب او روزى
را فراوان كند و از ناخوشى و بدى جلوگيرى كند.
| |
3- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ
جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي قَوْلِهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا
الصّ الِح اتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ قَالَ هُوَ الْمُؤْمِنُ يَدْعُو لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ فَيَقُولُ لَهُ
الْمَلَكُ آمِينَ وَ يَقُولُ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ وَ لَكَ مِثْلَا مَا سَأَلْتَ وَ قَدْ أُعْطِيتَ مَا سَأَلْتَ
بِحُبِّكَ إِيَّاهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 3
|
3- حضرت صادق (ع ) در تفسير گفتار خداى تبارك و تعالى : ((و مى پذيرد از آنانكه
ايمان آوردند و كردار نيك كردند، و بيفزايد براى ايشان از
فضل خويش )) (سوره شورى آيه 25) فرمود: مقصود مؤ منى است كه براى برادر (دينى
) خود در پشت سر او دعا كند، پس فرشته براى دعاى او آمين گويد، و خداى عزيز جبار
فرمايد: براى تو است دو برابر آنچه (براى برادرت ) درخواست كردى ، و آنچه (نيز
براى او) درخواست كردى ، بخاطر اينكه او را دوست داشتى بتو داده شد (و دعايت در حق او
مستجاب شد).
| |
4- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ
الْوَاسِطِيِّ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي خَالِدٍ الْقَمَّاطِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَسْرَعُ
الدُّعَاءِ نُجْحاً لِلْإِجَابَةِ دُعَاءُ الْأَخِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ يَبْدَأُ بِالدُّعَاءِ لِأَخِيهِ فَيَقُولُ لَهُ
مَلَكٌ مُوَكَّلٌ بِهِ آمِينَ وَ لَكَ مِثْلَاهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 4
|
4- و نيز آنحضرت عليه السلام فرمود: زودترين دعائى كه باجابت رسد دعاى برادر
(دينى ) است براى برادرش در غياب او، ابتداء شروع بدعا براى برادرش كند پس
فرشته اى كه موكل بر او است گويد: آمين و براى تو است دو چندان (آنچه براى برادر
دينيت خواستى ).
| |
5- عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ
التَّمِيمِيِّ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا مِنْ مُؤْمِنٍ
دَعَا لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ إِلَّا رَدَّ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَيْهِ مِثْلَ الَّذِي دَعَا لَهُمْ بِهِ مِنْ كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ
مُؤْمِنَةٍ مَضَى مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ أَوْ هُوَ آتٍ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ الْعَبْدَ لَيُؤْمَرُ بِهِ إِلَى النَّارِ يَوْمَ
الْقِيَامَةِ فَيُسْحَبُ فَيَقُولُ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ يَا رَبُّ هَذَا الَّذِي كَانَ يَدْعُو لَنَا
فَشَفِّعْنَا فِيهِ فَيُشَفِّعُهُمُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِيهِ فَيَنْجُو
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 5
|
5- امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : هيچ مؤ منى نيست كه براى
مردان مؤ من و زنان مؤ منه دعا كند جز اينكه خداى
عزوجل باو باز گرداند مانند آنچه را براى ايشان دعا كرده است بشماره هر مرد مؤ من و زن
مؤ منه اى كه از آغاز روزگار در گذشته يا تا روز قيامت بدنيا آيد، همانا بنده اى باشد
كه در روز قيامت دستور دهند كه او را بدوزخ برند و او را بدانسو كشند، پس مردان مؤ من
و زنان مؤ منه گويند: اين است آنكه براى ما دعا مى كرد پس شفاعت ما را درباره او
بپذير (و او را بدوزخ مبر) خداى عزوجل شفاعت ايشان را درباره او بپذيرد، و آن بنده
نجات يابد.
| |
6- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ رَأَيْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ جُنْدَبٍ فِي الْمَوْقِفِ فَلَمْ أَرَ مَوْقِفاً كَانَ أَحْسَنَ
مِنْ مَوْقِفِهِ مَا زَالَ مَادّاً يَدَيْهِ إِلَى السَّمَاءِ وَ دُمُوعُهُ تَسِيلُ عَلَى خَدَّيْهِ حَتَّى تَبْلُغَ الْأَرْضَ
فَلَمَّا صَدَرَ النَّاسُ قُلْتُ لَهُ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مَا رَأَيْتُ مَوْقِفاً قَطُّ أَحْسَنَ مِنْ مَوْقِفِكَ قَالَ وَ اللَّهِ
مَا دَعَوْتُ إِلَّا لِإِخْوَانِي وَ ذَلِكَ أَنَّ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ع أَخْبَرَنِي أَنَّ مَنْ دَعَا لِأَخِيهِ بِظَهْرِ
الْغَيْبِ نُودِيَ مِنَ الْعَرْشِ وَ لَكَ مِائَةُ أَلْفِ ضِعْفٍ فَكَرِهْتُ أَنْ أَدَعَ مِائَةَ أَلْفٍ مَضْمُونَةٍ لِوَاحِدَةٍ
لَا أَدْرِي تُسْتَجَابُ أَمْ لَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 271 رواية : 6
|
6- على بن ابراهيم از پدرش حديث كند كه : عبداللّه بن جندب را در موقف (عرفات ) ديدم و
وقوفى بهتر از وقوف او نديدم پيوسته دستهايش بسوى آسمان بلند بود، و اشكهايش
بر گونه اش روان بود بطورى كه بزمين مى ريخت ، پس همينكه مردم (از عرفات )
برگشتند من بوى گفتم : اى ابا محمد من وقوفى بهتر از وقوف تو نديدم ؟ گفت بخدا
سوگند من جز براى برادران (دينى ) خود دعائى نكردم ، و اين براى اين بود كه حضرت
اباالحسن كاظم عليه السلام بمن خبر داد كه هر كه براى برادر دينى خود پشت سرش دعا
كند از عرش بدو ندا شود: براى تو باد صد هزار برابر (آنچه براى برادران دينيت
درخواست كردى ) پس من خوش نداشتم كه صدهزار دعاى تهديد شده را بخاطر يك دعا از
دست بدهم كه نمى دانم آن يك دعا هم باجابت برسد يا نه .
| |
شرح :
مجلسى (ره ) گويد: عبداللّه بن جندب از راستگويان اصحاب حضرت صادق (ع ) و
حضرت كاظم و حضرت رضا (عليهم السلام ) است و براى جلالت شان اوست كه دعايش
هر يك برابر صدهزار دعا است .
7- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ
مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ عَنْ ثُوَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ع يَقُولُ
إِنَّ الْمَلَائِكَةَ إِذَا سَمِعُوا الْمُؤْمِنَ يَدْعُو لِأَخِيهِ الْمُؤْمِنِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ أَوْ يَذْكُرُهُ بِخَيْرٍ قَالُوا
نِعْمَ الْأَخُ أَنْتَ لِأَخِيكَ تَدْعُو لَهُ بِالْخَيْرِ وَ هُوَ غَائِبٌ عَنْكَ وَ تَذْكُرُهُ بِخَيْرٍ قَدْ أَعْطَاكَ اللَّهُ
عَزَّوَجَلَّ مِثْلَيْ مَا سَأَلْتَ لَهُ وَ أَثْنَى عَلَيْكَ مِثْلَيْ مَا أَثْنَيْتَ عَلَيْهِ وَ لَكَ الْفَضْلُ عَلَيْهِ
وَ إِذَا سَمِعُوهُ يَذْكُرُ أَخَاهُ بِسُوءٍ وَ يَدْعُو عَلَيْهِ قَالُوا لَهُ بِئْسَ الْأَخُ أَنْتَ لِأَخِيكَ كُفَّ أَيُّهَا
الْمُسَتَّرُ عَلَى ذُنُوبِهِ وَ عَوْرَتِهِ وَ ارْبَعْ عَلَى نَفْسِكَ وَ احْمَدِ اللَّهَ الَّذِي سَتَرَ عَلَيْكَ وَ
اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَعْلَمُ بِعَبْدِهِ مِنْكَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 271 رواية : 7
|
7- ثوبر (بن اءبى فاخته ) گويد: شنيدم حضرت (زين العابدين ) على بن الحسين
عليهما السلام مى فرمود: همانا چون فرشتگان بشنوند كه مؤ من براى برادر مؤ منش پشت
سر او دعا مى كند يا بنيكى او را ياد مى كند، گويند: توجه نيكو برادرى هستى براى
برادرت كه درباره او دعاى خير مى كنى با اينكه او از نظر تو پنهان است و او را بنيكى
ياد مى كنى ، هر آينه خداى عزوجل دو برابر آنچه براى او خواستى بتو داد و دو چندان
آنچه تو او را به نيكى ياد كردى بر تو ثنا گويد و تو بر او برترى دارى ، ولى
چون بشنوند كه برادرش را ببدى ياد كند و برايش نفرين كند، گويند: تو چه بد
برادر هستى براى برادرت خود را از اين سخنان نگهدار اى كسى كه بر گناهانت پرده
پوشى شده و بخودت بنگر (و بين خودت چه اندازه عيب و گناه دارى ) و سپاسگزار
آنخدائى را كه روى (گناهان عيوب ) تو پرده پوشيده و بدانكه خداى
عزوجل نسبت ببنده اش از تو داناتر است .
| |
شرح :
مجلسى (ره ) گويد: يعنى خداى عزوجل داناتر بمصلحت بندگانش مى باشد اگر صلاح
او و صلاح ديگر بندگانش را در دفع آن شخص بداند و اگر صلاح او را در ابتلاء و يا
عافيت او به بيند همان كند و نيازى بدستور تو ندارد.
*باب كسيكه دعايش مستجاب شود*
بَابُ مَنْ تُسْتَجَابُ دَعْوَتُهُ
|
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْقُمِّيِّ قَالَ سَمِعْتُ
أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ ثَلَاثَةٌ دَعْوَتُهُمْ مُسْتَجَابَةٌ الْحَاجُّ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونَهُ وَ
الْغَازِي فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونَهُ وَ الْمَرِيضُ فَلَا تُغِيظُوهُ وَ لَا
تُضْجِرُوهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 272 رواية : 1
|
1- عيسى بن عبداللّه قمى گويد: شنيدم از حضرت صادق (ع ) كه مى فرمود: سه دسته
اند كه دعايشان باجابت رسد: (يكى ) آنكس كه بحج رود، پس بيائيد كه چگونه در
بازماندگانش بجاى او رفتار كنيد، (ديگر) جهاد كننده در راه خدا، پس بيائيد چگونه در
بازماندگانش در غياب او رفتار كنيد، (سوم ) بيمار و مريض ، پس او را بخشم در
نياوريد دلتنگش نكنيد، (مبادا بشما نفرين كند)
| |
 | اصول كافي ثقةالاسلام كليني جلد چهارم | | 
|